Bất cứ ai trong chúng ta cũng đã từng chứng kiến những đàn cò trắng khi bay, chúng thường bay theo đội hình nhất định với hình mũi tên tiến về phía trước một cách nhịp nhàng. Trong đó có một con bay đầu đàn và dẫn nguyên cả đội hình tiến về phía trước.
Khi bay theo hình mũi tên, con dẫn đầu (leader) là một trong những con khỏe nhất đàn, có trách nhiệm dẫn đường và dùng hết sức lực để chống lại sức cản của không khí và gió (nếu bay ngược gió). Hai con bay kế chim leader ở bên trái và bên phải và lùi về phía sau một khoảng cách nhất định và ở cao độ thấp hơn chim leader một chút, để hưởng được lực nâng lên của luồng khí quẩn (turbulence) do sự đập cánh của con leader tạo ra. Cứ thế, những con bay sau chỉ nhìn cánh con bay kế liền kề, giữ khoảng cách và độ thấp hơn để bay theo, nên được gọi là winger và tạo thành đội hình có dạng mũi tên ( hay cũng có thể gọi là hình chữ V ngược)
Các phi tuần máy bay chiến đấu áp dụng nguyên tắc bay đội hình (formation flight) của đàn chim. Phi công leader chỉ sử dụng tay ga 95%, nếu các chiếc winger lìa đàn, thì còn thừa ga để tăng tốc hợp đàn (rejoining).
Đàn chim cũng vậy, con leader thuộc loại khỏe mạnh nhất đàn cũng bay một vận tốc nhất định mà cả đàn đều theo kịp. Con leader không bao giờ tăng tốc đột ngột để các con winger phải lìa đàn.
Cũng có con winger sơ ý không giữ đúng khoảng cách và độ cao với con trước liền kề, thì nó sẽ bị mất lực nâng và chịu lực cản nặng hơn, nó phải vỗ cánh hết sức thì sẽ hợp đàn. Trừ khi con winger bệnh, bị thương hay kiệt sức mới lìa đàn, nhưng lập tức có 2 con khác bay chậm lại kè con lìa đàn. Cả ba cùng hạ cánh cho đến khi con lìa đàn khỏe lại, hoặc chết, chúng sẽ chờ một đàn khác bay qua để bay lên hợp đàn.
Với đội hình kiểu mũi tên, đàn chim luôn giữ khoảng cách đều đặn cho nên sẽ không có nhóm đầu đàn và nhóm cuối đàn tách biệt mà cả đàn chim như một thể thống nhất với nhau khi bay theo đội hình này
Các nhóm xe đạp dù dẫn đầu, dù ở giữa, hay ở nhóm cuối đều có một leader, những chiếc bám theo phía sau để núp gió giảm lực cản. Trong nhóm sau, nếu người nào còn sức, tự bứt phá khỏi nhóm để vượt theo nhóm trước, không bao giờ có chuyện toàn nhóm sau cùng bứt phá bắt kịp nhóm đầu.
Đội hình bay hình mũi tên của đàn ngỗng |
Chúng bay theo đội hình trong quá trình đi di trú hay hay đi kiếm ăn hàng ngày |
Khi bay theo hình mũi tên, con dẫn đầu (leader) là một trong những con khỏe nhất đàn, có trách nhiệm dẫn đường và dùng hết sức lực để chống lại sức cản của không khí và gió (nếu bay ngược gió). Hai con bay kế chim leader ở bên trái và bên phải và lùi về phía sau một khoảng cách nhất định và ở cao độ thấp hơn chim leader một chút, để hưởng được lực nâng lên của luồng khí quẩn (turbulence) do sự đập cánh của con leader tạo ra. Cứ thế, những con bay sau chỉ nhìn cánh con bay kế liền kề, giữ khoảng cách và độ thấp hơn để bay theo, nên được gọi là winger và tạo thành đội hình có dạng mũi tên ( hay cũng có thể gọi là hình chữ V ngược)
Mô tả chuyển động đập cánh của con chim đầu đàn |
Vị trí tương đối giữa các con chim trong đội hình bay |
Các phi tuần máy bay chiến đấu áp dụng nguyên tắc bay đội hình (formation flight) của đàn chim. Phi công leader chỉ sử dụng tay ga 95%, nếu các chiếc winger lìa đàn, thì còn thừa ga để tăng tốc hợp đàn (rejoining).
Đàn chim cũng vậy, con leader thuộc loại khỏe mạnh nhất đàn cũng bay một vận tốc nhất định mà cả đàn đều theo kịp. Con leader không bao giờ tăng tốc đột ngột để các con winger phải lìa đàn.
Cũng có con winger sơ ý không giữ đúng khoảng cách và độ cao với con trước liền kề, thì nó sẽ bị mất lực nâng và chịu lực cản nặng hơn, nó phải vỗ cánh hết sức thì sẽ hợp đàn. Trừ khi con winger bệnh, bị thương hay kiệt sức mới lìa đàn, nhưng lập tức có 2 con khác bay chậm lại kè con lìa đàn. Cả ba cùng hạ cánh cho đến khi con lìa đàn khỏe lại, hoặc chết, chúng sẽ chờ một đàn khác bay qua để bay lên hợp đàn.
Đàn cò luôn di chuyển theo hình mũi tên thông minh |
Với đội hình kiểu mũi tên, đàn chim luôn giữ khoảng cách đều đặn cho nên sẽ không có nhóm đầu đàn và nhóm cuối đàn tách biệt mà cả đàn chim như một thể thống nhất với nhau khi bay theo đội hình này
Các nhóm xe đạp dù dẫn đầu, dù ở giữa, hay ở nhóm cuối đều có một leader, những chiếc bám theo phía sau để núp gió giảm lực cản. Trong nhóm sau, nếu người nào còn sức, tự bứt phá khỏi nhóm để vượt theo nhóm trước, không bao giờ có chuyện toàn nhóm sau cùng bứt phá bắt kịp nhóm đầu.