Báo in sẽ đi về đâu?

Nữ PV Chelsia Rose Marcius đã không
ngăn được những giọt nước mắt tức tưởi
trong buổi sáng 23/7

Có nhiều nơi mình muốn tới ở NewYork city, nhưng một trong những nơi đó là đại học đường Columbia. Mà mình rút cục đã tới và ngồi lặng ở trước sân thư viện huyền thoại của trường này cũng như chạm tay vào dòng chữ mạ vàng nho nhỏ mang tên Pulizer ở cổng trường. Columbia là thánh đường sinh ra các nhà báo danh tiếng của nước Mỹ. Nhưng giờ đây mình lại khuyên nhiều cha mẹ có con du học Mỹ ôm mộng làm nghề viết hãy suy nghĩ cẩn trọng, vì nghề báo ở Mỹ đang rất khó khăn, đừng nói là ở VN.

Sự kiện ở tờ New York Daily News vừa gây chấn động làng báo vì chỉ trong 1 phút, TBT của tờ báo này và 40 nhân viên bị sa thải. Trước đó tờ báo danh giá này của thành phố NY đã từng bị bán với giá 1 usd vì doanh số bán báo xuống dốc không phanh. Một tờ báo có từ 100 năm nay, là cái tên sáng chói của báo chí Mỹ, các nhà báo giỏi nhất ở đây đã từng nhận 11 giải Pulizer, ..Một tờ báo vô cùng thiết thân với dân NY city. Vậy mà cũng đang đi vào hồi khánh tận.

Ông trùm báo chí Pulitzer

Lý do là vì báo in đang bị thay thế bởi báo mạng. Mà nói chung ngay cả báo mạng cũng sẽ cáo chung, bởi vì Pew Research Center đã công bố một nghiên cứu cho thấy hơn một phần ba (36%) các tòa soạn báo lớn nhất nước Mỹ, và ít nhất 23% các trang tin tức kỹ thuật số nổi tiếng nhất đã thực hiện các đợt sa thải trong thời gian từ tháng 1/2017 tới tháng 4/2018; Từ năm 2014 đến năm 2017, số lượng nhân viên tòa soạn của các tờ báo đã giảm 15%, từ khoảng 46.000 người xuống còn 39.000 người.
Vì sao? Vì báo chí giờ cũng như thơ ca trước văn xuôi và hội họa thu nhiếp ảnh trong quá khứ. Nghĩa là hồi xưa, thơ ca là loại hình ngôn ngữ phổ biến trong dân chúng. Dân truyền tin bằng vần vè, viết thư thì làm một bài thơ. Sau đó văn xuôi bình dân lấn át hết cả nên thơ ca chỉ còn là việc của một số nhà thơ . Tương tự, ngày xưa các họa sỹ từng rất được trọng vọng và mỗi khi cần một bức tranh, nhất là tranh chân dung thì phải mời ổng tới nhà nuôi ăn cả tháng để vẽ. Nay chả cần họa sĩ như xưa vì có nhiếp ảnh và có cả điện thoại di động có thể chụp ảnh đại trà. Vì vậy nên họa sỹ giỏi mới sống sót.

Báo mạng ở Mỹ cũng chết dần chết mòn là vì dân chúng ai cũng có thể làm nhà báo. Có nghĩa là lâu dài các tòa báo có tổ chức sẽ được thay thế bằng các tòa báo tự phát của các cá nhân trên mạng xã hội.
Thành thử nên dù có yêu quý tờ New York Daily News ghê lắm, mà dân NY cũng chả cứu tờ này mà chấp nhận cho nó hy sanh thê thảm vậy. Kiểu như họ có thể nhấp like trên FB than khóc về cái chết của tờ báo song chả ai chịu ra đường mua báo giấy để cứu nó.
Một xu hướng không chỉ của xã hội mà của lịch sử, do đó nên cách khôn ngoan của những ai có khả năng viết lách là đi theo nó và tìm cách tương thích, thay vì lại rơi vào bế tắc.